Cyfrowa higiena – oto lista 25 punktów na temat tego, jak mieć cyfrowy post, czyli jak nie uzależniać się od technologii, mediów społecznościowych i powiadomień. Pamiętaj, że podatność na uzależnienie dotyczy dzieci, młodzież, dojrzałych i seniorów…
Technologia
- Wyłącz powiadomienia. Nieustanne dźwięki i wibracje od telefonu mogą być rozpraszające. Wyłącz powiadomienia z aplikacji, których nie używasz na bieżąco. Na przykład, jeśli pracujesz, wyłącz powiadomienia z mediów społecznościowych.
- Określone godziny bez technologii. Ustal w ciągu dnia czas, kiedy odłożysz wszystkie urządzenia. Może to być godzina przed snem lub czas spędzany na posiłku z rodziną. Dzięki temu zyskasz chwile wolne od ekranów.
- Używaj technologii świadomie. Zanim sięgniesz po telefon, zastanów się, dlaczego to robisz. Czy to konieczność, czy tylko nawyk? Na przykład, zamiast automatycznie przeglądać Instagram, wybierz czytanie książki.
- Śledź swój czas online. Wiele urządzeń oferuje narzędzia do monitorowania czasu spędzanego na poszczególnych aplikacjach. Ustaw limity i przestrzegaj ich, na przykład maksymalnie 30 minut na media społecznościowe dziennie.
- Wykorzystaj tryb samolotowy. Włączanie trybu samolotowego w czasach, kiedy chcesz się skupić, pomoże uniknąć pokusy sprawdzania telefonu.
- Organizuj cyfrowe porządki. Regularnie przeglądaj i czyść swoje media społecznościowe oraz inne konta cyfrowe. Odsubskrybuj newslettery, których nie czytasz, i usuń niepotrzebne aplikacje.
- Ustaw limity na urządzeniach dzieci. Ucz dzieci zdrowych nawyków cyfrowych, ustawiając konkretne godziny, kiedy mogą korzystać z tabletów czy smartfonów.
- Korzystaj z narzędzi blokujących. Istnieją aplikacje, które mogą pomóc zablokować dostęp do innych aplikacji lub stron internetowych w określonych godzinach. Czasowo odinstaluj lub zahibernuj dostęp do kont social media. Jak chcesz, możesz do nich wrócić.
Wybierz inne aktywności
- Czytaj książki drukowane, nie e-booki. Czytanie tradycyjnych książek zamiast ekranu może pomóc zmniejszyć ekspozycję na światło niebieskie przed snem i poprawić jakość snu.
- Pozostań w kontakcie osobiście. Zamiast ciągłego komunikowania się przez media społecznościowe, umów się na spotkanie z przyjaciółmi. Bezpośredni kontakt wzmacnia relacje międzyludzkie.
- Stwórz cyfrowe tradycje rodzinne. Zamiast wieczorów filmowych, organizuj wieczory gier planszowych lub inne aktywności, które nie wymagają elektroniki.
- Prowadź dziennik. Zapisuj, jak spędzasz czas bez technologii. Może to być inspirujące i pomóc zauważyć pozytywne zmiany w Twoim życiu.
- Ustawienia minimalistycznego pulpitu. Uporządkuj pulpit komputera i telefonu, aby zawierał tylko niezbędne aplikacje. To zmniejszy pokusę ciągłego przeglądania.
- Znajdź hobby bez ekranu. Malowanie, gotowanie, czy ogrodnictwo mogą być wspaniałymi sposobami na oderwanie się od cyfrowego świata.
- Medytuj. Módl się. Praktykuj medytację – modlitwę myślną, aby nauczyć się kontrolować impuls do sięgania po telefon i poprawić koncentrację.
- Zainwestuj w budzik, nie używaj telefonu. Używanie tradycyjnego budzika zamiast alarmu w telefonie pomoże uniknąć pokusy sprawdzania powiadomień zaraz po przebudzeniu.
- Zrób cyfrowy detoks. Planuj regularne dni bez żadnych urządzeń cyfrowych, aby przypomnieć sobie, jak to jest nie być ciągle online.
- Zastanów się, zanim coś opublikujesz. Zanim coś wrzucisz na media społecznościowe, zastanów się, czy to konieczne. Czy to coś, co przynosi wartość Tobie lub innym?
- Ucz się z książek, nie z ekranów. Kiedy chcesz się czegoś nowego nauczyć, sięgnij po książki lub tradycyjne źródła zamiast automatycznie szukać w internecie.
- Zorganizuj spotkania bez telefonów. Kiedy spotykasz się z przyjaciółmi, umówcie się, że każdy odłoży telefon. To zachęci do głębszych, bardziej znaczących rozmów.
- Używaj map papierowych. Spróbuj czasem użyć tradycyjnej mapy zamiast GPS w telefonie. To nie tylko ciekawe doświadczenie, ale też ćwiczenie dla mózgu.
- Nie bierz telefonu do łóżka. Ogranicz używanie telefonu lub tabletu przed snem, aby poprawić jakość Twojego odpoczynku.
- Zapisuj ważne myśli na papierze. Zamiast notować wszystko w telefonie, używaj tradycyjnego notatnika. Noś go przy sobie, jak portel. To może pomóc w lepszym zapamiętywaniu. Płać gotówką. Nie wykonuj każdej operacji płatnością online.
- Celebrowanie osiągnięć offline. Zamiast dzielić się każdym sukcesem w mediach społecznościowych, świętuj te momenty osobiście z bliskimi. To buduje głębsze więzi i pomaga docenić prawdziwe chwile.
- Zastąp cyfrową rozrywkę aktywnością fizyczną. Zamiast spędzać wolny czas na przeglądaniu internetu, wyjdź na spacer lub zacznij uprawiać sport. Ruch jest nie tylko zdrowy dla ciała, ale i umysłu.
Każdy z tych punktów jest krokiem w kierunku zdrowszej równowagi między życiem cyfrowym a rzeczywistym, pomagając uniknąć pułapek związanych z nadmiernym korzystaniem z technologii. Konsekwencje utraty kontroli nad własnym dobrostanem i negatywnym wpływem na życie psychiczne i rozwój są opisywane w wielu badaniach psychologicznych: Jak używamy urządzeń ekranowych – Polska, 2023
Higieny cyfrowej można się nauczyć, nie skupiając się za dużo na niepowodzeniach, ale na dostosowaniu swoich możliwości do kultury cyfrowej i technologicznej jaka nas otacza.
Wykonaj test higieny cyfrowej: https://cyfroweobywatelstwo.pl/test-higieny-cyfrowej/
Przeczytaj także książkę: Cyber kontra Real
Ilustracje: DALLE + mój prompt.
