Czym jest przemówienie?
Cykl trzech artykułów o przemówieniach opieram na fachowej literaturze, ale podkreślam również mocno własne doświadczenie. Moim celem jest pomoc w praktycznym pisaniu przemów, a nie badania na tematyką przemów.
Czym jest mowa?
„Mowa to dłuższa wypowiedź na jakiś temat, skierowana do licznego zgromadzenia. Często jest nazywana przemówieniem lub wystąpieniem publicznym. Jak zawsze jest podporządkowana jakiemuś celowi perswazyjnemu, który decyduje o jej kompozycji, słownictwie i sposobie wymawiania poszczególnych słów”.[1]
Przygotowanie przemówienia łączy się zawsze ze znajomością określonego tematu. Jeżeli tu należycie nie przyłożymy się do zrozumienia zakresu tematycznego i rozumienia spraw, o których piszemy, daleko nie zajdziemy.
Nie można pisać na temat, na którym się nie znamy. Ale naturalne jest również, że posiłkujemy się pomocą innych. Pisząc mową, prosimy inne osoby o merytoryczny wkład. Najlepiej jak są to dobrze opracowane części tekstu lub wyboldowane najważniejsze treści. Dopiero teraz można myśleć o części mowa, którą można nazwać rozwinięcie. Ale o tym jeszcze napiszę później.
Jakie są etapy mowy?
– Wstęp
– Rozwinięcie
– Zakończenie
Jakie cele perswazyjne mogą mieć przemówienia?[2]
MOWA INFORMACYJNA
„Od mówcy oczekuje się, że odpowiednio dobierze fakty, uporządkuje i dokona interpretacji. Powinien także sprawić, aby stały się zrozumiałe dla odbiorców, zainteresowały ich i przede wszystkim, aby wyciągnęli z nich wnioski zgodne z intencją wystąpienia”.
Co pomaga w odbiorze treści dla słuchacza?
– ograniczyć liczbę informacji
– pogrupować fakty
– wzbogacić wystąpienie o pokaz lub element przykuwający uwagę np. przedmiot, ubiór, miejsce wystąpienia
MOWA DEFINIJUĄCA
Ma na celu wyjaśnienie istoty jakiegoś pojęcia z punktu widzenia odbiorców.
Przykładowo: czym jest dziś małżeństwo? Jakie znaczenie ma kredyt na mieszkanie? Co musisz wiedzieć o kawie?
Chodzi tu nie tylko o opisanie terminu, ale o dalszą akcję – żeby odbiorcy wiązali tę wiedzę z życiem, pracą lub rodziną.
MOWA OKOLICZNOŚCIOWA
Tu ważne jest wyrażenie w mowie swoich uczuć oraz oddziaływanie na uczucia odbiorców. Zazwyczaj wygłasza się przemówienia z okazji różnych okoliczności: jubileusz, nadania komuś tytułu, przyznanie nagrody, ogłoszenie ważnej chwili w firmie, otwarcie konferencji, narodziny, zaślubiony lub pogrzeb.
Tu bardzo ważne jest wyrażenie nastroju panującego wśród słuchaczy. Dobrze dodać tu własny osobisty wątek oraz mówca powinien posiadać swój „bank cytatów”, złotych myśli, które pasują do wydarzenia.
Inne mowy: mowa instruktażowa, mowa agitacyjna
[1] Polszczyzna na co dzień, PWN (2006), s. 189.
[2] Polszczyzna na co dzień, PWN (2006), ss. 189-191.
Autor: Łukasz Zając
